ساعت مچی از پر کاربردترین وسایلی است که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله اطلاعاتی در مورد اجزای اصلی ساعت مچی و نام آنها آورده شده است.
قبل از ابداع ساعت‌های مچی، از ساعت‌های قابل حمل کوچکی استفاده می‌شد. این ساعت‌ها اولین بار در قرن پانزدهم در اروپا ظهور کردند و در جیب حمل می‌شدند.
وقتی که خود را در آشفتگی، عجله، هرج و مرج زندگی شلوغ روزمره گم می‌کنیم، چه چیزی می‌تواند کمک کند که زمان را در دست داشته باشیم و به فعالیت‌های روزانه‌ی خود برسیم؟ با اینکه امروزه افراد از ساعت‌های دیواری، موبایل و یا ساعت موجود در گوشه‌ی سمت راست صفحه‌ی کامپیوتر خود استفاده می‌کنند اما هنوز بسیاری نیز هستند که از ساعت‌های کوچک مچی بسته شده بر دست چپ استفاده می‌کنند.
ساعت مچی از مدت‌های طولانی پر کاربردترین وسیله بوده است. حتی با پیشرفت‌های تکنولوژیکی اخیر و ظهور وسایلی که توانایی نشان دادن زمان را داشتند، ساعت مچی هم چنان به عنوان وسیله‌ای پر ارزش شناخته می‌شود.
با اینکه ساعت مچی وسیله‌ای ساده به نظر می‌رسد اما از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده که به طور پیچیده به هم وصل شده و کل آن را ساخته‌اند. در قسمت‌های زیر به کمک شکل به اجزای مختلف آن نگاهی انداخته و اهمیت هر یک از آنان را درک می‌کنیم.
ساعت مچی تاریخچه‌ی طولانی دارد و در هزاران مدل مختلف موجود است که هر کدام از اینها اجزا و ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند. برای اینکه این مقاله تمام آنها را پوشش دهد، اجزای عمومی که تقریباً در تمام ساعت‌ها وجود دارد آورده شده است. ابتدا قسمت‌های اصلی ساعت آنالوگ و سپس ساعت دیجیتالی بررسی شده است.
اجزاء ساعت آنالوگ :
? صفحه مدرج ساعت: در صفحه‌ی مدرج ساعت، نشانه‌های ساعت، عقربه‌ی ساعت شمار، دقیقه شمار، ثانیه شمار و . . . موجودند.
? برچسب علامت یا مارک: برچسب علامت یا مارک تولید کننده بر روی صفحه‌ی مدرج ساعت نقش بسته است.
? نشانه‌های ساعت: روی ساعت آنالوگ، خطوطی روی صفحه‌ی ساعت وجود دارند که نشانگر ساعات مختلف روز هستند. این خطوط معمولاً 12 تا (نشانگر 12 ساعت) و یا 4 تا (نشانگر ساعت 3، 6، 9، 12) هستند.
? ثانیه شمار: ثانیه شمار یکی از سه عقربه‌ای است که به مرکز صفحه‌ی مدرج ساعت وصل شده است و روی دایره‌ی صفحه‌ی مدرج و به دور ثانیه‌ها می‌گردد. در بسیاری از ساعت‌های امروزی از ثانیه شمار استفاده نمی‌شود.
? دقیقه شمار: دقیقه شمار نیز روی صفحه‌ی مدرج حرکت می‌کند و دقیقه‌ها را نشان می‌دهد. وقتی که ثانیه شمار یک دور کامل را روی صفحه‌ی ساعت طی کرد، دقیقه شمار حرکت می‌کند.
? ساعت شمار: ساعت شمار نیز روی صفحه‌ی ساعت حرکت می‌کند و ساعات مختلف شبانه روز را نشان می‌دهد. وقتی که دقیقه شمار یک دور کامل را روی صفحه‌ی ساعت طی کرد، ساعت شمار حرکت می‌کند.
? تقویم: تقویم پنجره‌ی کوچکی است که روی صفحه‌ی برخی ساعت‌ها وجود دارد و برای نشان دادن تاریخ و بعضی اوقات، روز استفاده می‌شود.
? کناره‌ها: قسمت کناری ساعت که به عنوان بدنه‌ی ساعت نیز شناخته می‌شود و شامل کل ساعت به غیر از بند آن است. آن باعث استحکام سازه‌ای می‌شود و شامل قسمت‌های زیر است:
? پیچ تنظیم: پیچ تنظیم معمولاً روی بدنه و کنار ساعت سه وجود دارد و برای تنظیم زمان، روز و تاریخی که روی صفحه‌ی ساعت نمایش داده می‌شود بیرون کشیده می‌شود.
? آویزه: آویزه‌ها چهار قسمت هستند که از دو قسمت بدنه از طرف کناره‌های ساعت 12 و 6 بیرون آمده‌اند. این قسمت‌ها برای وصل کردن بند به بدنه به کار می‌روند. بعضی از ساعت‌های فلزی آویزه ندارند و به جای آن بند فلزی به خود بدنه وصل شده است.
? سوراخ آویزه: هریک از چهار آویزه سوراخی درون خود دارند که برای وصل کردن میخ کوچک ساعت الزامی هستند.
? میخ کوچک ساعت: میخ کوچک ساعت یک میخ نازک فلزی است که برای وصل کردن بند به آویزه استفاده می‌شود.
? بند: بندها قسمت‌هایی هستند که به آویزه‌ها وصل می‌شوند و برای بستن ساعت دور مچ به کار می‌روند. بند می‌تواند چرمی، پلاستیکی، پارچه‌ای، فلزی و . . . باشد و از قسمت‌های زیر تشکیل شود:
? حلقه‌ها: حلقه‌ها در ساعت‌هایی وجود دارند که بند چرمی، پلاستیکی یا پارچه ای دارند و برای سفت کردن قسمت اضافی بند که به قسمت کناری از طرف ساعت 6 وصل شده به کار می‌روند. حلقه‌ها در دو نوع وجود دارند:
حلقه‌های ثابت: این حلقه‌ها به بند ثابت شده‌اند و حرکت نمی‌کنند.
حلقه‌های آزاد: این حلقه‌ها آزادانه روی بند حرکت می‌کنند.
? قلاب: قلاب‌ها در انتهای بند ساعت قرار دارند. در بندهای فلزی قلاب‌ها به شکل چنگکی هستند که به هم پیوسته‌اند و بندها را به هم وصل می‌کنند و ساعت را روی مچ ثابت می‌کنند.
در بندهای از جنس پلاستیک، چرم و . . . یک قلاب تکی در انتهای یک از بندها وجود دارد و معمولاً یک حلقه‌ی فلزی است که بند از درون آن عبور می‌کند. این حلقه یک زبانه‌ی مرکزی فلزی دارد که وارد سوراخ‌های تنظیم در بند دیگر می‌شود و به وسیله‌ی آن می‌توان تنگ یا شل بودن ساعت را روی مچ تنظیم کرد.
? قالب: قسمت اصلی ساعت که ساختمان کاری اصلی ساعت درون آن قرار دارد.
? بدنه: بدنه قسمتی است که قسمت‌های کاری اصلی مثل باتری، شیشه، چرخ دنده‌ها و . . . درون آن قرار دارند. بدنه از ساختمان ظریف ساعت در مقابل عوامل خارجی حفاظت می‌کند.
? پشت ساعت: قسمت پشتی ساعت که شامل کاور برداشتنی بدنه است و برای تعویض باتری، انجام تعمیر و رسیدگی به ساز وکار ساعت می‌توان آن را باز کرد.
اجزاء ساعت دیجیتال :
بیشتر قسمت‌های ساعت دیجیتال همانند ساعت آنالوگ است که در بالا شرح داده شده است. تفاوت اصلی که بین آنها وجود دارد در ساز و کار، نمایش و ویژگی‌هاست. در زیر قسمت‌های اصلی ساعت دیجیتال که متفاوت از ساعت آنالوگ است آورده شده است.
? صفحه‌ی LCD : بر خلاف ساعت‌های آنالوگ، در ساعت‌های دیجیتال از صفحه‌ی LCD برای نمایش زمان، روز، تاریخ، ماه و چیزهای دیگر استفاده شده است. صفحه‌ی LCD یک چراغ پشتی دارد که وقتی فعال می‌شود صفحه نمایش را روشن کرده و آن را در تاریکی قابل خواندن می‌کند.
? کاور صفحه: برخی ساعت‌های دیجیتالی یک کاور صفحه روی LCD دارند. این کاور کل صفحه نمایش را به قسمت‌های مختلف تقسیم می‌کند و حتی شامل علائمی برای نشان دادن قسمت‌های مختلف است.
? دکمه‌های فشاری: این ساعت‌ها معمولاً تعدادی دکمه‌ی فشاری در هر دو طرف کناره‌های بدنه‌ی خود دارند. این دکمه‌ها را می‌توان چندین بار فشار داد. برای فعال کردن برخی ویژگی‌ها مثل توقف ساعت، تقویم، نور پشت و . . . که در ساعت تعبیه شده است باید دکمه‌ها را فشار داد و نگه داشت.
هم چنین این دکمه‌ها برای تنظیم زمان، تاریخ، روز و دیگر تنظیمات به کار می‌روند و به جای پیچ‌های تنظیم قدیمی که در ساعت‌های آنالوگ وجود داشتند قرار گرفته‌اند.